Rouwen op Facebook is wel degelijk echt

De Nederlanders rouwen niet goed, schreven twee Nederlanders op een Amerikaanse website. Ze zijn boos dat de koning geen rouwdag in het leven heeft geroepen en dat alle geplande feestjes gewoon doorgingen. Ze sluiten af met een quote van Alexander Pechtold: "Iemand moet de frustraties channelen, voordat ze onbeheersbaar worden."

Bij het uitspreken van het woord 'iemand' stel ik me voor dat Pechtold zijn vinger geniepig wijst in de richting van de @minpres en koning. Ik beeld me in dat de schrijvers van het stuk instemmend achter hem gaan staan en ook met hun vingertje wijzen: Jullie moeten ervoor zorgen dat we collectief gaan rouwen! Alsof al het andere rouwen niet telt. Niet onze stijl, zegt Arnon Grunberg dan ook terecht in een reactie op het artikel op diezelfde Amerikaanse site. In dit land rouwen we op onze eigen, sobere manier.

Maar ik denk niet dat we per se sober rouwen. We rouwen inderdaad lokaal; club Trouw legt om middernacht de dansvloer even plat en de roeivereniging heeft een klein herdenkingsaltaar. Maar wat volgens mij over het hoofd wordt gezien, is dat het grote rouwen online gebeurt. Rouwen op social media is plots zo'n groot fenomeen dat er zelfs geld verdiend wordt door misbruik te maken van de mensen die hun steun willen betuigen aan de slachtoffers.

Maar dat is alleen de keerzijde. Op Facebook worden er vooral op grote schaal gevoelens gedeeld en persoonlijke steun gegeven. Een kort moment heb ik mijn motieven in twijfel getrokken toen ik zelf mijn verdriet wou delen. Is dit wel echt rouwen? Is Facebook met zijn hele 'vind ik leuk'-knop gebeuren eigenlijk niet alleen een plek voor dingen die wél leuk zijn? Maar juist nu kan het meer zijn dan dat, besloot ik. Facebook was namelijk ook de plek waar ik erachter kwam dat er iemand aan boord was die ik kende. Een interactieve rouwadvertentie.

Thami Noto was niet iemand die ik veel zag. We waren niet eens Facebookvrienden. Toch was het iemand waar ik een hoop goede herinneringen mee deelde. Een onverwachte gemeenschappelijke vriend – die blijkbaar ook veel goede herinneringen aan Thami heeft, deelde de zijne via Facebook. Ik heb het geliked om hem te laten weten dat ik zijn bericht heb gezien en erdoor geraakt was. Is dat dan geen gezamenlijk rouwen?

Een rouwdag, een stille tocht waarbij je elkaar huilend in de armen kunt vallen, ze zijn nodig. Maar waar niemand op zit te wachten is een gevestigde orde die na het zich niet bekommeren om zoveel uitgeprocedeerde asielzoekers en uitzenden van zoveel militairen plots medeleven toont. Wat we nodig hebben is geen toespraak van de koning. Wat we nodig hebben is elkaar. En een beetje wifi.