Οι Άνθρωποι που Πληρώνονται για να Είναι «Πειραματόζωα» σε Κλινικές Δοκιμές

Δεδομένης της συνεχιζόμενης κρίσης κόστους ζωής στο Ηνωμένο Βασίλειο, αυτές οι δοκιμές είναι δελεαστικές οικονομικά, ιδιαίτερα για φοιτητές και νέους επαγγελματίες. Πολλές από αυτές διαφημίζονται επίσης ως σχεδόν ακίνδυνες (πολύ βολικό). Είναι όμως όλες τόσο εύκολες όσο φαίνονται; Πληρώνεσαι πράγματι 4.000 λίρες (4.5000 ευρώ) για να ξαπλώνεις σε ένα κρεβάτι για δύο εβδομάδες; Μήπως όλη αυτή η αδυσώπητη διαφήμιση και η ενθάρρυνση του κόσμου να βγάλει χρήματα από την υγεία του είναι λίγο αηδιαστική, όταν τόσοι πολλοί αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες;

«Εκείνη την εποχή δούλευα με ένα προσωρινό συμβόλαιο που επρόκειτο να λήξει και μου φάνηκε εξαιρετική ευκαιρία να βγάλω λίγα χρήματα για να έχω ένα μαξιλαράκι ασφαλείας προκειμένου να μη χαλάσω τις οικονομίες μου», λέει ο Freddie Broadbent, 30 ετών που συμμετείχε στο FluCamp πριν από μερικά χρόνια. «Μετά την ολοκλήρωση της δοκιμής μου, έλαβα δύο ξεχωριστές πληρωμές ύψους 3.000 λιρών (3.400 ευρώ), για περίπου δέκα μέρες καραντίνας».

Η Florence Ainslie, 23 ετών, συμμετείχε πρόσφατα στο FluCamp αφού «έβλεπε συνέχεια πολλές διαφημίσεις στο Instagram και το Facebook». Πείστηκε μόλις είδε την αποζημίωση που προσφερόταν και κατέγραψε τη διαδικασία στο TikTok.

«Τα χρήματα με έκαναν να υποβάλω αίτηση», λέει στο VICE. «Κατά τη διάρκεια του lockdown δεν είχα ουσιαστικά δουλειά. Αρχικά μας κάλυψαν τα έξοδα ταξιδιού, 20 λίρες (22 ευρώ), για την πρώτη μας επίσκεψη και στη συνέχεια περίπου 50 λίρες (56 ευρώ) για τη δεύτερη. Για την δοκιμή, η οποία ήταν 11 ημέρες, πληρώθηκα περίπου 3.600 λίρες (4.000 ευρώ)». Η Ainslie προσθέτει επίσης ότι αυτή η αποζημίωση απαλλασσόταν από τον φόρο εισοδήματος.

Εάν τα ποσά που διαφημίζονται από μέρη όπως το FluCamp είναι πραγματικά, ποια είναι η παγίδα; Φαίνεται ότι δεν υπάρχει παγίδα, αρκεί να μπορέσεις να περάσεις από τους πολυάριθμους κύκλους παρακολούθησης και δοκιμών.

Το FluCamp είναι γνωστό ως «δοκιμή πρόκληση», όπου οι συμμετέχοντες μένουν στις εγκαταστάσεις του FluCamp για εκτεταμένες καραντίνες και δοκιμές. Το FluCamp, που διαχειρίζεται η hVIVO, δοκιμάζει εμβόλια και αντιικά φάρμακα για τη γρίπη καθώς και για άλλες ασθένειες του αναπνευστικού. Στους συμμετέχοντες χορηγείται ο ιός και η θεραπεία ή τα εικονικά φάρμακα και στη συνέχεια παρακολουθούνται για μια σειρά ημερών προκειμένου να διαπιστωθεί πώς ανταποκρίνονται.

Μπορεί να ακούγεται τρομακτικό να μολυνθείς εσκεμμένα με κάποιον ιό, αλλά ο Andrew Catchpole από την hVIVO λέει στο VICE ότι παίρνουν μόνο συμμετέχοντες των οποίων τα αρχεία υγείας δείχνουν ότι η ασθένεια είναι απίθανο να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Επιπλέον, πραγματοποιούν τις δικές τους γενικές αξιολογήσεις υγείας και ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων εξετάσεων αίματος. Ο Catchpole λέει επίσης ότι δεν εξετάζουν μόνο τη σωματική υγεία, αλλά διασφαλίζουν και ότι η ψυχική υγεία των συμμετεχόντων είναι τέτοια, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε μια περίοδο απομόνωσης δύο εβδομάδων.

Αν και αυτοί οι έλεγχοι είναι καθησυχαστικοί, αυτό σημαίνει ότι οι πιθανότητές να συμμετάσχεις σε ένα FluCamp είναι πολύ μειωμένες. «Σίγουρα δεν είναι εύκολο να περάσεις το δοκιμαστικό στάδιο», λέει ο Broadbent. «Ξέρω μερικούς φίλους στους οποίους συνέστησα τη δοκιμή, οι οποίοι απορρίφθηκαν λόγω της εξέτασης αίματος ή άλλων παραγόντων υγείας/τρόπου ζωής». Κάτι ασήμαντο όπως το να έχεις περάσει πρόσφατα κρυολόγημα ή γρίπη μπορεί να σε κάνει να κοπείς.

Στο FluCamp σημειώθηκε άνοδος στους αιτούντες κατά το πρώτο έτος της πανδημίας COVID-19 και ο Catchpole λέει ότι η ευρεία δημοσιοποίηση της διαδικασίας δημιουργίας εμβολίου, καθώς και τα αλτρουιστικά κίνητρα, ώθησαν τους ανθρώπους να υποβάλουν αίτηση (ίσως έπαιξε ρόλο και το ότι οι κλινικές δοκιμές ήταν  «νόμιμος» λόγος για να βγεις από το σπίτι κατά τη διάρκεια αυτών των ατελείωτων μηνών).

Από τη χαλάρωση των περιορισμών του lockdown και την επιστροφή στη σχετική κανονικότητα μετά την πανδημία, ο Catchpole λέει ότι υπήρξε τεράστια πτώση στον αριθμό των αιτούντων. Με τους φοιτητές και τους νέους επαγγελματίες να αποτελούν το κύριο δημογραφικό γκρουπ του FluCamp (οι οποίοι έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση κόστους ζωής), ο χρόνος θα δείξει αν η προοπτική χιλιάδων λιρών και η απόδραση από την καθημερινότητα θα δελεάσουν περισσότερους να κάνουν αίτηση.

Το FluCamp δεν είναι το μόνο πρόγραμμα κλινικών δοκιμών που βομβαρδίζει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με διαφημίσεις. Συχνά εμφανίζονται φάρμακα για το έκζεμα και το άσθμα, την αντισύλληψη και άλλα νέα φάρμακα. Μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν περισσότερες από εκατό εταιρείες που διεξάγουν ή βοηθούν σε κλινικές δοκιμές, με τον κλάδο της κλινικής έρευνας να αξίζει πάνω από 2,7 δισεκατομμύρια λίρες (περίπου 3 δισ. ευρώ) ετησίως, σύμφωνα με το National Institute for Health and Care Research. Μόνο στην Αγγλία το 2020-2021, πάνω από 1,3 εκατομμύρια άτομα συμμετείχαν σε κάποια μορφή κλινικής έρευνας.

Είναι λοιπόν η συμμετοχή σε ιατρικές δοκιμές ένα βιώσιμο πάρεργο; Ίσως, αλλά πιθανότατα θα πρέπει να διευρύνεις την αναζήτησή σου πέρα από το FluCamp και να επαναξιολογήσεις τι είδους δοκιμές θα ήσουν διατεθειμένος να κάνεις.

Ένας συμμετέχων, ο οποίος θα προτιμούσε να παραμείνει ανώνυμος, συμμετείχε σε μια δοκιμή της Parexel για ένα πειραματικό φάρμακο και είπε ότι αποζημιώθηκε με 1.000 λίρες (περίπου 1.100 ευρώ) για την παραμονή του στο νοσοκομείο και επιπλέον 5.000 λίρες (5.600 ευρώ) για την ολοκλήρωση όλων των επισκέψεων παρακολούθησης τους επόμενους τρεις μήνες. Και πάλι, τρελά λεφτά αν σκεφτείς για πόσες ώρες μιλάμε! Τι γίνεται όμως με τους κινδύνους;

Εκπρόσωπος της Ρυθμιστικής Υπηρεσίας Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (MHRA) κατέστησε σαφές, όταν ρωτήθηκε μέσω email, ότι «καμία κλινική δοκιμή δεν είναι χωρίς κίνδυνο» και ότι παρά τα «αυστηρά πρωτόκολλα», δεν είναι δυνατό να γνωρίζεις κάθε πιθανό αποτέλεσμα μιας δοκιμής – ιδιαίτερα όταν πρόκειται για δοκιμή νέων φαρμάκων. Οι δοκιμές που περιλαμβάνουν ήδη αδειοδοτημένα φάρμακα ή θεραπείες που θέλουν περαιτέρω έρευνα σχετικά με δόσεις ή εφαρμογές παρουσιάζουν τον χαμηλότερο κίνδυνο, είπε. Ωστόσο, αν είσαι αποφασισμένος να συμμετάσχεις σε μια δοκιμή συγκριτικά υψηλού κινδύνου, η MHRA συνιστά να επιβεβαιώσεις ότι «έχει εξουσιοδοτηθεί από την MHRA και έχει λάβει θετική γνώμη από μια Επιτροπή Δεοντολογίας της Έρευνας». Έτσι, «μπορείς να είσαι σίγουρος ότι έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι απαραίτητες επιθεωρήσεις».

Στο FluCamp, οι κίνδυνοι εξηγούνται ξεκάθαρα στους συμμετέχοντες, οι οποίοι πρέπει να είναι σε θέση να δώσουν συγκατάθεση έχοντας ενημερωθεί πλήρως, όπως υπαγορεύεται από τις επιτροπές δεοντολογίας. Τόσο ο Broadbent όσο και η Ainslie δήλωσαν ότι αισθάνονται άνετα με τους κινδύνους και η Ainslie είπε «Μου κατέστησαν σαφές ότι αν ήθελα να εγκαταλείψω οποιαδήποτε στιγμή, δεν υπήρχε πρόβλημα. Απλώς, δεν θα έπαιρνα την πλήρη αποζημίωση». Ο συμμετέχων στη δοκιμή της Parexel ήταν ακόμη πιο ειλικρινής σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους: «Η λογική μου είναι η εξής: Οι άνθρωποι παίρνουν ένας Θεός ξέρει τι ναρκωτικά, κάθε Σαββατοκύριακο. Τουλάχιστον αυτό γίνεται σε ένα ασφαλές ιατρικά ελεγχόμενο περιβάλλον».

Οι δοκιμές πρόκληση και όσες περιλαμβάνουν νοσηλεία, συχνά πρέπει να πληρώσουν τόσα πολλά χρήματα επειδή βρίσκεσαι στις εγκαταστάσεις τους για 24 ώρες την ημέρα, επομένως η αμοιβή για το χρόνο σου αθροίζεται – ακόμα κι αν κοιμάσαι τις μισές ώρες. Από την άλλη, οι δοκιμές που περιλαμβάνουν σύντομες επισκέψεις και ραντεβού παρακολούθησης δεν δίνουν τόσα πολλά και στην πραγματικότητα μπορούν μόνο να δώσουν τον κατώτατο μισθό συν τα έξοδα ταξιδιού, εξηγεί η Meri Beckwith από την start-up τεχνολογίας Lindus Health. Αυτές οι δοκιμές μπορεί να περιλαμβάνουν πράγματα όπως ο έλεγχος των επιδράσεων των συμπληρωμάτων διατροφής, ο αντίκτυπος της τακτικής άσκησης σε διάφορες μακροχρόνιες παθήσεις υγείας όπως ο διαβήτης και το άσθμα ή ακόμα και δοκιμή ναρκωτικών και φαρμάκων – όπως αυτή η μελέτη για τις επιδράσεις της κεταμίνης στην ψυχική υγεία, στην οποία συμμετείχε η ίδια η Beckwith. Η ευέλικτη συμμετοχή σε συνδυασμό με τις πενιχρές αμοιβές σημαίνει ότι αυτού του είδους οι δοκιμές είναι, ίσως, ένα καλό ποσό για τις εξόδους σου αν είσαι φοιτητής, αλλά όχι για πολλά παραπάνω.

Αποστολή της Lindus Health είναι να βελτιώσει τη βιομηχανία κλινικών δοκιμών διευκολύνοντας τη συμμετοχή των ασθενών και προσπαθώντας να αλλάξει τον τρόπο πληρωμής των συμμετεχόντων. Η Beckwith λέει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που εγγράφονται σε κλινικές δοκιμές είναι νέοι λευκοί άνδρες και ότι υπάρχει ιδιαίτερη έλλειψη συμμετεχόντων από διαφορετικό φυλετικό ή εθνικό υπόβαθρο. Τελικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει στο να μην έχουν δοκιμαστεί ποτέ θεραπείες και φάρμακα σε γυναίκες ή μη λευκούς πριν κυκλοφορήσουν στην αγορά. Όταν η Lindus Health συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε μια έρευνα σχετικά με τους ανασταλατικούς παράγοντες για τη συμμετοχή σε κλινικές δοκιμές σε μη λευκές κοινότητες, διαπίστωσε ότι η απουσία κατάλληλης αποζημίωσης έπαιζε σημαντικό ρόλο.

Τι γίνεται λοιπόν με τις μεγαλύτερες δοκιμές; Θα μπορούσαν να είναι ένας καλός τρόπος για έξτρα εισόδημα; Ίσως. 3.000-4.000 λίρες (περίπου 3.400-4.500 ευρώ) δεν είναι λίγα —μπορεί να καλύψουν το ενοίκιο μερικών μηνών. Όμως, ενώ υπάρχουν κάποιοι τυχεροί που συμμετείχαν ξανά και ξανά στο FluCamp, η συμμετοχή δεν είναι σε καμία περίπτωση εγγυημένη – ανεξάρτητα από το πόσο απεγνωσμένα μπορεί να θέλεις να ξεφύγεις από τον έξω κόσμο για μερικές εβδομάδες.

Μόλις μολυνθείς με τον ιό που χρησιμοποιούν για να δοκιμάσουν το εμβόλιο ή τα αντιιικά φάρμακα, θα αναπτύξεις αντίστοιχα αντισώματα. Αυτό θα σε καταστήσει μη κατάλληλο για μελλοντικές δοκιμές οι οποίες βασίζονται σε συμμετέχοντες χωρίς προηγούμενα αντισώματα – εκτός αν, φυσικά, μπορείς να βρεις μια δοκιμή που ερευνά διαφορετικό ιό. Και θα πρέπει επίσης να περάσεις από τον ίδιο αυστηρό έλεγχο υγείας πριν φτάσεις στην περίοδο καραντίνας και τα πολλά λεφτά.

Αυτές οι μεγαλύτερες δοκιμές μπορεί να είναι προσοδοφόρες, αν γίνεις δεκτός– αλλά σίγουρα δεν είναι κάτι που θα σου επιτρέψει να παραιτηθείς από τη δουλειά σου.

Περισσότερα από το VICE

Η Aλήθεια για το Πόση Ευτυχία Μπορεί να Αγοράσει το Χρήμα

Μια «Παλιά» της Σεζόν στη Μύκονο Μιλά για Όσα θα Ήθελε να Γνωρίζει η Ίδια Πριν Πάει

«Γεννήθηκα και Μεγάλωσα στον Πειραιά Αλλά Είμαι Παναθηναϊκός»

Ακολουθήστε το VICE σε Facebook, Instagram και Twitter.