Ψυχική Υγεία

Καίγομαι, Καίγεσαι, Καήκαμε: Δεν Παθαίνουν Burnout Μόνο οι Εργαζόμενοι

«Δεν πρέπει να φλεξάρουμε πια πόσο busy είμαστε, δείχνει απλώς ότι δεν έχουμε κανέναν έλεγχο στη ζωή μας». Γιατί, τέλος πάντων, είμαστε συνέχεια κουρασμένοι;
oscar-keys-xZ-XWESMTG0-unsplash

«Δεν την παλεύω, έχω “καεί’’». Πόσο συχνά απαντάς με αυτόν τον τρόπο, όταν σε ρωτάνε τι κάνεις; Νιώθεις συνέχεια εξαντλημένος, συναισθηματικά αποστραγγισμένος, αποδιοργανωμένος και ευερέθιστος; Είσαι «κομμάτια», αλλά το βράδυ δεν μπορείς να κοιμηθείς; Πρόσεχε, γιατί παρόλο που μας έχουν μάθει ότι το να εξαντλούμε τις δυνάμεις μας -αλλά να συνεχίζουμε- μας κάνει αποφασισμένους και καλούς επαγγελματίες, αν η μπαταρία τελειώσει, τελείωσε.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

«Ο άνθρωπος καίγεται, δεν μπορεί να σηκωθεί το πρωί απ’ το κρεβάτι να πάει στη δουλειά», αυτήν τη δουλειά που είχε καταλήξει να είναι η ζωή του, θα μου πει η Ζωή Φράγκου, οργανωσιακή ψυχολόγος και business coach. Η ίδια έχει μελετήσει σε βάθος το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) και ειδικεύεται στην αλλαγή εταιρικής κουλτούρας.

Παντελής έλλειψη ορίων, η αίσθηση ότι είμαστε συνεχώς stand-by, ανοργάνωτο εργασιακό περιβάλλον, απουσία αναγνώρισης, επιβαρυντικές συνθήκες εργασίας, εκτεταμένο εργασιακό στρες που δεν διαχειριζόμαστε για πάνω από έξι μήνες μπορεί να οδηγήσουν σε burnout, στο τελευταίο στάδιο του οποίου παρατηρείται μια ολική κατάρρευση - ψυχολογική, σωματική και συναισθηματική.

«Το burnout δεν είναι διάγνωση, όπως η κατάθλιψη ή η διπολική διαταραχή, είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων, μια διαταραχή, ένα ζήτημα ψυχικής υγείας. Προσομοιάζει αρκετά σε κατάθλιψη, αλλά στο burnout δεν υπάρχει αυτοκτονικός ιδεασμός και αισθήματα αναξιότητας πχ. “είμαι ένα τίποτα’’.

»Όμως, στο τελευταίο στάδιο, ο άνθρωπος δεν μπορεί πια να ελέγξει τις σκέψεις, αλλά και τις πράξεις του πολλές φορές. Νιώθει πάρα πολύ άσχημα, δεν μπορεί να σηκωθεί το πρωί απ’ το κρεβάτι. Ξεκόβει εντελώς από το κοινωνικό του δίκτυο. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτού του ανθρώπου μπορεί να του άρεσε πάρα πολύ η δουλειά του στην αρχή. Αυτό αλλάζει εντελώς», θα μου πει η 30χρονη ψυχολόγος. «Όσο κι αν περιμέναμε ότι η τηλεργασία θα βοηθούσε, στην πραγματικότητα αυξήθηκαν οι περιπτώσεις burnout στην καραντίνα. “Γιατί δεν δουλεύεις λίγο παραπάνω; Σπίτι είσαι, δεν κάνεις κάτι’’ είναι κάτι που άκουσαν οι περισσότεροι εργαζόμενοι».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μέσα στα lockdown, επίσης, έγιναν μερικές ενδιαφέρουσες έρευνες για το φύλο και τη συσχέτισή του με το burnout:

«Για τις γυναίκες είναι λίγο πιο δύσκολα τα πράγματα, αλλά αυτό δεν σχετίζεται τόσο με το κομμάτι της εργασιακής εξουθένωσης, όσο με το ότι οι γυναίκες επωμίζονται επιπλέον τις δουλειές του σπιτιού, την ανατροφή των παιδιών και ταυτόχρονα πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους. Οι γυναίκες λοιπόν δεν υποφέρουν περισσότερο από εργασιακό στρες, απλώς στις κοινωνίες μας το στρες της δουλειάς προστίθεται στις άλλες ευθύνες που έχουν», παρατηρεί η Ζωή Φράγκου.

Πώς μπορούμε να προλάβουμε τα χειρότερα; Πώς βάζουμε όρια στους άλλους με ενεργητικό τρόπο για να διαφυλάξουμε την ψυχική μας υγεία; Τι είναι το “burnout’’ στις ερωτικές μας σχέσεις και γιατί κοινωνικά πρέπει να αναγνωρίζεται ως σκληρή δουλειά η οικιακή εργασία;

VICE: Ας ξεκινήσουμε λίγο αντίστροφα. Κάποιος/α που δεν δουλεύει, μπορεί να πάθει burnout;
Ζωή Φράγκου:
Φυσικά, αν μένει στο σπίτι κι έχει επωμιστεί όλες τις ευθύνες του σπιτιού και των παιδιών, αν υπάρχουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο δύσκολο το άτομο να το αντιληφθεί κι ο λόγος είναι ότι ως κοινωνία ακόμα δεν θεωρούμε την ανατροφή των παιδιών και τις δουλειές του σπιτιού δουλειά, ενώ φυσικά και είναι. Όταν μια γυναίκα έχει τρία παιδιά, τα τρέχει όλη μέρα σε δραστηριότητες, τα διαβάζει και μετά μαγειρεύει και καθαρίζει, φυσικά και μπορεί να πάθει burnout.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η ουσία είναι ότι δεν πρόκειται ούτε στον εαυτό της να το παραδεχθεί, διότι είναι τόσο συνδεδεμένες αυτές οι εργασίες με τη γυναικεία φύση και υπάρχει τόσο έντονο το στερεότυπο της κακιάς μαμάς, της μαμάς που δεν είναι εκεί για τα παιδιά της, της κακής νοικοκυράς, που είναι πολύ πιο πιθανό να ενοχοποιηθεί, να θεωρήσει ότι δεν είναι αρκετή, ότι δεν κάνει κάτι καλά, παρά να αναζητήσει βοήθεια για αυτό που της συμβαίνει.

Εκεί πρέπει να παίζουν πολλά επίπεδα ενοχοποίησης.
Υπάρχει ακόμα τόσο έντονα το στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία, για τους άνδρες και τις γυναίκες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνδρες δεν πάνε συχνά σε ψυχολόγους, πάνε καρφί στον ψυχίατρο, γιατί νιώθουν ότι ζητώντας βοήθεια παραδέχονται ότι δεν είναι δυνατοί, ενώ ισχύει το αντίθετο: το να ξέρεις πότε να ζητάς βοήθεια είναι η ύψιστη μορφή δύναμης.

Και αντίστοιχα οι γυναίκες πολύ δύσκολα θα ζητήσουν βοήθεια αν δυσκολεύονται π.χ. με την ανατροφή των παιδιών. Κοινωνικά, είναι τόσο συνυφασμένη η γυναικεία φύση με το μεγάλωμα των παιδιών, που νιώθουν ότι κάτι τέτοιο θα τις μείωνε σαν ύπαρξη. Νιώθουν ενοχές που αισθάνονται έτσι και θεωρούν ότι είναι λίγες, ανεπαρκείς.  

«Σε ένα από τα στάδια του burnout, οι άνθρωποι γίνονται εργασιακά κυνικοί. Ένας γιατρός μπορεί να σου πει “πέθαναν και δέκα σήμερα, δεν έγινε και τίποτα, σώσαμε 15’’.»

Το πρώτο βήμα είναι να ζητήσουν ανοιχτά βοήθεια από τον σύντροφό τους, αν υπάρχει, διότι παρεμπιπτόντως τα παιδιά δεν μεγαλώνουν μόνο με τη μητέρα τους. Έχει έρθει η ώρα να υπάρχει συνυπεθυνότητα στην ανατροφή τους, στις δουλειές του σπιτιού.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Επίσης, δεν χρειάζεται να υπάρχει κανένα στίγμα γύρω από την εξωτερική βοήθεια, αν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα. Δεν σημαίνει ότι τα παιδιά μεγαλώνουν με νταντάδες, αν έχουμε έναν άνθρωπο να μας βοηθάει κάποιες ώρες για να έχουμε χρόνο για τον εαυτό μας.

Ποια είναι τα πρώτα σημάδια του burnout που πρέπει να μας θορυβήσουν;
Στην αρχή, το άτομο παθαίνει μια εμμονή με τη δουλειά. Στα πρώτα στάδια, δεν μιλάει για τίποτα άλλο, πέρα από τη δουλειά. Η σκέψη του δεν μπορεί να ξεφύγει με τίποτα. Στη συνέχεια, γίνεται πολύ εριστικό και υποτιμά τις δουλειές των άλλων. Είναι αυτός που θα σου πει ότι δεν καταλαβαίνεις, επειδή η δική σου δουλειά δεν είναι τόσο σημαντική.

Στη συνέχεια, αρχίζουν να υπάρχουν και αλλαγές στον χαρακτήρα. Οι άνθρωποι γίνονται πιο ευερέθιστοι, για παράδειγμα. Επίσης, μπορεί να αλλάξουν τις συνήθειές τους. Πάρα πολύ συχνά, μπορεί να κάνουν κατάχρηση σε αλκοόλ και σε ουσίες. Χάνουν εντελώς την ικανοποίησή τους από τη δουλειά.

Γίνονται εργασιακά κυνικοί. Αυτό φαίνεται ακόμα πιο έντονα, όταν η εργασία τους έχει ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Ένας γιατρός μπορεί να σου πει «πέθαναν και δέκα σήμερα, δεν έγινε και τίποτα, σώσαμε δεκαπέντε».

Αυτό το λέμε αποπροσωποποίηση. Είναι ένα πολύ σημαντικό σύμπτωμα του burnout το γεγονός ότι αρχίζει το άτομο να χάνει την ενσυναίσθησή του. Μετά, ακολουθούν τα ψυχοσωματικά συμπτώματα π.χ. αυπνία, εφιάλτες, εφίδρωση, αλωπεκίαση, απώλεια μαλλιών, στομαχικά προβλήματα, σεξουαλικά προβλήματα, ακμή. Στο τελευταίο στάδιο, όπως είπαμε, υπάρχει μια ολική κατάρρευση - ψυχολογική, σωματική και συναισθηματική.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πόση σημασία έχουν τα όρια που βάζουμε στους άλλους για να μην οδηγηθούμε σε burnout;
Τα όρια είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κομμάτι και δυστυχώς δεν εκπαιδευόμαστε κοινωνικά σ’ αυτό - ειδικά οι γυναίκες. Μας μεγαλώνουν συνεχώς με το να είμαστε ευγενικές, γλυκές, να χαμογελάμε και όχι να προτεραιοποιούμε ενεργητικά την ψυχική μας υγεία.

Πότε λοιπόν σταματάει η δουλειά; Αν έχεις έναν προϊστάμενο που σε καλεί τα βράδια, τα Σαββατοκύριακα, στην άδειά σου κι εσύ πάντα ανταποκρίνεσαι, πώς θα σταματήσει αυτό; «Μα, μπορεί να χάσω τη δουλειά μου», θα απαντήσει κάποιος. Το ίδιο τοξικό ή παρεμβατικό αφεντικό μπορεί να το έχουν 100 άτομα, αλλά δεν θα πάθουν και οι 100 burnout. Γενικώς, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων θα ανταποκριθούν στα όρια, αν τους τα βάλεις.

Το πρόβλημα είναι ότι έχουμε την τάση να μην τα βάζουμε κυριολεκτικά και λεκτικά. Νομίζουμε δηλαδή ότι με παθητικές συμπεριφορές πχ. silent treatment ή μούτρα, ο άλλος θα καταλάβει ότι υπάρχει πρόβλημα. Αυτό δεν ισχύει.

Υπάρχουν ενοχικοί άνθρωποι που μπορεί να είσαι άρρωστη και να σκεφτούν ότι έκαναν κάτι οι ίδιοι, αλλά υπάρχουν και άλλοι, συνήθως ετεροκαταστροφικοί, που δεν θα πιστέψουν ποτέ ότι φταίνε οι ίδιοι για κάτι. Είναι σημαντικό λοιπόν να βρούμε έναν τρόπο που μας ταιριάζει και να εκφράσουμε λεκτικά ότι αυτή η συμπεριφορά μας ενοχλεί ή δεν μας βοηθάει.

Αμεσότητα λοιπόν;
Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί όταν βάζω όρια την πρώτη φορά που με προβληματίζει κάτι, έχω τη δυνατότητα να το κάνω με ψυχραιμία και αξιοπρέπεια, χωρίς να προσβάλω τον άλλον και χωρίς να δημιουργηθεί κρίση.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Αντίθετα, αυτό που κάνουμε εμείς συνήθως είναι να υποτιμάμε την παραβίαση ορίων, με αποτέλεσμα να κλιμακώνεται η συμπεριφορά που μας ενοχλεί και στο τέλος να υπεραντιδρούμε, γιατί πια δεν έχουμε έλεγχο, γιατί στο μυαλό μας αντιδρούμε στα δέκα περιστατικά που προηγήθηκαν και όχι σ’ αυτό που συνέβη εκείνη τη στιγμή. Ο άλλος όμως δεν μπορεί να μαντέψει πού βρίσκονται τα δικά μας όρια.

«Είναι πολύ σημαντικό να μην αγνοούμε τα σημάδια, να μην τ’ αφήνουμε, να ζητάμε βοήθεια, να ξέρουμε τα όριά μας και να τα βάζουμε αυτά τα ρημάδια τα όρια, λεκτικά».

Εδώ μπαίνει και το σύστημα των αξιών. Κάποιος άλλος μπορεί να μην έχει θέμα με αυτό εσύ που έχεις θέμα. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Παίρνουμε τόσα πράγματα ως δεδομένα κι έχουμε κι αυτή το σκεπτικό της κοινής λογικής, η οποία στην πραγματικότητα είναι πολύ περιορισμένη. Το να περιμένουμε ότι οι άλλοι θα μαντέψουν τις δικές μας ανάγκες είναι φρούδο, δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει.

Έτσι, πολύ εύκολα, βρίσκει χώρο και το burnout, με όρια που δεν μπήκαν, με ανάγκες που δεν επικοινωνήθηκαν. Αυτό που έχει αρχίσει και με εκνευρίζει είναι το ότι αντί να λειτουργούμε προληπτικά τώρα που ξέρουμε ότι αν αφήσουμε αυτό το σύνδρομο να εξελιχθεί, θα χειροτερέψει και θα έχουμε πρόβλημα, έχουμε φτάσει να το θεωρούμε μια ακόμα ταμπέλα π.χ. «έχω burnout αυτή την περίοδο». Και τι κάνεις για αυτό, πώς το διαχειρίζεσαι;

Δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα ότι η ψυχική υγεία είναι καταρχάς προσωπική ευθύνη. Είναι πολύ σημαντικό να μην αγνοούμε τα σημάδια, να μην τα αφήνουμε, να ζητάμε βοήθεια, να ξέρουμε τα όριά μας και να τα βάζουμε αυτά τα ρημάδια – λεκτικά.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Η ψυχική υγεία είναι μια απόφαση που την παίρνεις κάθε μέρα. Κάθε μέρα έρχεσαι αντιμέτωπος/η με πάρα πολλά διλήμματα και οι αποφάσεις που παίρνεις είτε ενισχύουν την ψυχική σου υγεία, είτε της κάνουν κακό.

Διάβαζα για το “burnout’’ των ζευγαριών (couple’s burnout). Τι είναι αυτό;
Το couple’s burnout είναι ένας πιο «δημοσιογραφίστικος» όρος, όχι επίσημος. Κάποιοι το συνδέουν με το ότι έχουμε καεί, γιατί είμαστε όλη τη μέρα μαζί ή γιατί μας έχει περάσει το συναίσθημα, ή επειδή το έχουμε προσπαθήσει πάρα πολύ.

Αν ας πούμε, έχεις ένα σύντροφο που δεν αναλαμβάνει τη φροντίδα του εαυτού του και εσύ καταλήγεις να του κάνεις τη φορολογική δήλωση, να τον πηγαινοφέρνεις κ.λπ, υπάρχει σίγουρα πιθανότητα να πάθεις “burnout’’ μέσα στη σχέση, διότι ο άλλος από σύντροφος γίνεται το παιδί σου.

Κι αυτό θέμα ορίων είναι. Υπάρχει μια στρεβλή θεωρία γύρω από τα ζευγάρια ότι ο άλλος είναι υπεύθυνος για την ευτυχία μας, πράγμα αστείο.  Δεν μπορεί να είναι υπεύθυνος ούτε για την ψυχική μας υγεία, ούτε για τη διασκέδασή μας, αλλά μόνο για ένα μικρό κομματάκι που του αναλογεί.,

«Πελάτες μου προσπαθούν να με πείσουν ότι το να κοιμούνται τρεις ώρες τη νύχτα, είναι αρκετό. Πώς πείθεις κάποιον που είναι πολύ πετυχημένος και βγάζει πάρα πολλά χρήματα ότι κάνει κάτι λάθος»;

Διαφορετικά, μοιραία η σχέση θα οδηγηθεί σε burnout. Δεν μπορεί μια σχέση να είναι υπεύθυνη για όλες τις ταυτότητας που δεν έχουμε αναπτύξει. Ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος και ολοκληρωμένος πρέπει να έχει πολλές ταυτότητες, διαφορετικές μεταξύ τους. Φαντάσου μια γυναίκα που είναι δικηγόρος, έχει ένα γραφείο μαζί με τον άνδρα της και παίρνει διαζύγιο. Θα καταρρεύσει αυτή η γυναίκα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Πρέπει να αυτοπροσδιοριζόμαστε από πολλά διαφορετικά πράγματα, έτσι ώστε αν ένα κομμάτι απ΄ όλα αυτά καταρρεύσει, να βρούμε τη δύναμη να πιαστούμε από τα άλλα. Υπάρχει η θεωρία ότι όσο πιο πολύπλοκος είναι ένας άνθρωπος, τόσο πιο μετριοπαθής είναι στις αντιδράσεις του, γιατί βιώνει τα συναισθήματα στην πραγματική τους διάσταση.  Επίσης, όσο λιγότερο πολύπλοκος είναι ένας άνθρωπος, τόσο πιο πιθανό είναι να πάθει burnout γιατί δίνει τεράστια βαρύτητα στη δουλειά και ότι πχ. μια μέρα δεν τα πήγε καλά.  

Εντοπίζεις κοινά στους ασθενείς σου που έρχονται με συμπτώματα burnout;
Προσωπικά, επειδή δουλεύω πολύ με ηγεσία, μου έρχονται στελέχη διεθνούς επιπέδου, CEOS κλπ. Και αυτό που μου λένε συνήθως είναι ότι πληρώνομαι για τρία άτομα, άρα πρέπει να δουλεύω και για τρία άτομα.

Προσπαθούν να με πείσουν ότι το να κοιμούνται τρεις ώρες τη νύχτα, είναι αρκετό. Ένα πρόβλημα που έχω στη δουλειά μου είναι το πώς πείθεις κάποιον που είναι πολύ πετυχημένος και βγάζει πάρα πολλά χρήματα, ότι κάνει κάτι λάθος.

Υπάρχει φοβερή άρνηση. Έρχονται για έναν φαινομενικά λιγότερο σημαντικό λόγο και στην πορεία συνειδητοποιούμε παρέα ότι υπάρχει burnout ή όρια που δεν έχουν τεθεί ή ότι αυτός ο άνθρωπος δεν έχει καθόλου ισορροπία ανάμεσα στη ζωή και τη δουλειά τους.

Επίσης, κάτι άλλο: δεν υπάρχει μεγαλύτερος μύθος γύρω από την επιτυχία από το multi-tasking. Είναι οι άνθρωποι που τρέχουν στον δρόμο, βιάζονται και στο τέλος τρακάρουν. Μπορώ να κάνω πολλά πράγματα, αλλά μπορώ να κάνω μόνο ένα πράγμα τη φορά. Το multi-tasking μπορεί να συμβάλλει και αυτό στο να οδηγηθείς σε burnout, επειδή θα κάνεις πολλά, αλλά δεν θα τα καταφέρνεις σε τίποτα. Θα είσαι και πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Παιδιά, δεν πρέπει να φλεξάρουμε πια πόσο busy είμαστε, δείχνει απλά ότι δεν έχουμε κανένα έλεγχο στη ζωή μας. Δεν έχουμε την κοινωνική αναπαράσταση του work-life balance, με αποτέλεσμα να νομίζουμε ότι η ισορροπία είναι αποτυχία και όχι κάτι για το οποίο είμαστε περήφανοι.

Θα μου πεις μια χαρακτηριστική περίπτωση burnout εργαζόμενου που κλήθηκες να διαχειριστείς;
Μια γυναίκα στην οποία κάνω coaching καθώς με έχει προσλάβει η εταιρεία της, είχε όλα αυτά τα σημάδια που συζητάμε: ήταν πολύ κυνική, είχε πάρα πολλά νεύρα, φερόταν πολύ άσχημα σε όλους τους συναδέλφους, είχε παραμελήσει εντελώς τους δικούς της. Οι άλλοι την έλεγαν τοξική.

Όταν όμως τη γνώριζες, καταλάβαινες ότι είναι ένας άνθρωπος που έχει να πάρει άδεια 4-5 χρόνια, μιλούσε με τους πελάτες ατέλειωτες ώρες, είχε ένα management team από πάνω της, το οποίο της είχε δώσει υπερβολικά πολλές αρμοδιότητες, χωρίς να τη στηρίζει.

Όλο αυτό δεν οριοθετήθηκε ποτέ και από την ίδια και εκείνη κατέληξε να είναι έτσι, πράγμα που δημιουργούσε πρόβλημα στον οργανισμό. Τα άτομα στην ομάδα της έφευγαν συνεχώς. Ευτυχώς, το προλάβαμε και δεν εξελίχθηκε σε κατάθλιψη.

Η εξειδίκευσή μου είναι η αλλαγή εταιρικής κουλτούρας, η δημιουργία δηλαδή ενός νέου συστήματος μέσα στις εταιρείες. Στην προκειμένη περίπτωση έχτισα ένα τμήμα το οποίο να την υποστηρίζει, αντί να της δημιουργεί προβλήματα. Σταδιακά, αυτό το πράγμα αφομοιώθηκε από τον οργανισμό και τώρα τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα.  

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Μια τελευταία ερώτηση: γιατί είμαστε συνέχεια εξαντλημένοι και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό;
Ο κόσμος σήμερα έχει πολύ περισσότερα ερεθίσματα, αν θες να αποσπαστεί η προσοχή σου, αποσπάται. Άρα, πρέπει να κάνουμε πολύ καλύτερες επιλογές ως προς το τι πραγματικά μας κινητοποιεί. Διαφορετικά, σίγουρα θα αποσπάται συνεχώς η προσοχή μας και θα νιώθουμε διαρκώς κουρασμένοι.

Πρέπει να σταματήσει να υπάρχει αυτή η ενοχικότητα γύρω από το τι μας αρέσει και τι όχι. Αν βγαίνεις με έναν άνθρωπο και όλη την ώρα κοιτάς το κινητό σου, μάλλον δεν το θέλεις πραγματικά. Αν πας σινεμά και όλη την ώρα κοιτάς δεξιά-αριστερά γιατί δεν απολαμβάνεις την ταινία, σήκω φύγε.  

 Άρα να βρούμε τι μας κινητοποιεί και να του δώσουμε την αμέριστη προσοχή μας.
Ακριβώς. Ένα πράγμα τη φορά, διαφορετικά δεν μπορούμε ποτέ να πιάσουμε βάθος. Πάντα θα βγαίνουμε και θα μπαίνουμε επιφανειακά σε όλες μας τις δραστηριότητες.

Τα social media είναι μια πάρα πολύ καλή δικαιολογία, αλλά εγώ ξέρω κόσμο που δεν έχει και έχει ακριβώς τα ίδια προβλήματα απόσπασης της προσοχής του. Έχει να κάνει πώς τα χρησιμοποιείς. Εγώ μόνο ποστάρω και δεν βλέπω τίποτα από κανέναν.

Επίσης, όταν θέλουμε να αποφύγουμε να κάνουμε κάτι, θα βρούμε τρόπο να το καταφέρουμε. Αυτό που λέω σε όλους είναι να γίνουν ενεργητικοί σ΄ αυτό το κομμάτι. Δηλαδή, δεν θέλεις να κάνεις κάτι, μην το κάνεις και βρες αυτό που θέλεις να κάνεις. Τουλάχιστον, μη χάνεις τον χρόνο σου.

  • Ακολουθήστε τηΝ Ντιάννα Βασιλείου στο Instagram.

Κάνε subscribe στο YouTube – VICE Greece.

Περισσότερα από το VICE

«Έχω Ξεκρεμάσει Κρεμασμένο» - Ο Λεωνίδας Μιλάει για τα Μαθήματα της Φυλακής

Ελληνικές Σειρές που θα Προτιμούσαμε να Μπουν στο Netflix Αντί του "Maestro"

«Είδα Όλη μου την Ιστορία σε Flashback» - Ένας Πρώην Κρατούμενος Περιγράφει τις Τελευταίες Στιγμές στη Φυλακή