94 uur Netflix: zo voelt het om het wereldrecord binge-watching te breken

Vorige week vrijdag heb ik een dag lang tv gekeken. Ik bevond me in een krap eenkamerappartement in Manhattan New York, terwijl een of andere gast oplette of ik wel echt naar het scherm bleef kijken. Iedere keer dat mijn ogen per ongeluk van het scherm afdwaalden, bijvoorbeeld om mijn trui recht te trekken, of dat ik extreem vaak knipperde, maakte hij een aantekening. Alsof dat nog niet genoeg was, waren er ook camera's opgesteld die elke beweging die ik maakte registreerden.

Ik begon om acht uur 's ochtends met kijken en hield pas om zes uur 's avonds op, na tien uur aan Battlestar Galactica en The Twilight Zone. De twee dappere zielen die naast me op de bank zaten, Alejandro 'AJ' Fragoso en zijn vriend Molly Ennis, hadden nog 83 uur te gaan. De enige pauzes die ze kregen waren om naar het toilet te gaan of om op hun telefoon te kijken (dit mocht maximaal vijf minuten per uur).

Waarom zou iemand in godsnaam zo lang onafgebroken series willen kijken, vraag je? Nou, omdat ze het wereldrecord televisiekijken wilden breken, waarmee ze in het Guiness Book of Records zouden komen. En het is ze gelukt: afgelopen dinsdagochtend, na bijna honderd uur naar een scherm gestaard te hebben, hadden ze het record gebroken.

Of nouja, 'ze'… Helaas werd Ennis gediskwalificeerd omdat ze van het scherm wegkeek. Maar Fragoso heeft, na vier dagen vrijwel onafgebroken allerlei series te hebben gekeken, het vorige record van 92 uur gebroken. De hele stunt werd gesponsord door het softwarebedrijf CyberLink, die de mediaspeler aanleverde waarop alle series gekeken zijn.

Zelf deed ik enkel mee om te kijken hoe lang ik het zou volhouden – een magere tien uur dus, en toen al had ik het gevoel dat mijn ogen uit mijn hoofd zouden vallen. Maar hoewel mijn ogen doodop waren, was mijn geest helder. Wetenschappers weten niet precies wat er in ons brein gebeurt als we tv kijken, maar neurologisch onderzoek heeft uitgewezen dat de delen van ons brein die verantwoordelijk zijn voor logisch redeneren op non-actief worden gesteld. De visuele cortex daarentegen draait overuren.

In andere woorden: als we tv kijken bevindt ons brein zich in een vreemde staat tussen slapen en waken in. Onze hersenen zijn niet echt aan het uitrusten, maar zijn ook niet volledig actief. Persoonlijk kijk ik vrijwel nooit tv, ook niet online, en het verraste me hoe vreemd het eigenlijk voelde. Het verraste me nog meer dat de hoeveelheid televisie die ik gekeken had gelijk staat aan de hoeveelheid die de gemiddelde Amerikaan in twee dagen kijkt. (Hoeveel televisie de gemiddelde Nederlander kijkt is onduidelijk, maar het is waarschijnlijk een stuk minder, red.).

Als deze cijfers kloppen, betekent dit dat Fragoso's honderd kijkuren gelijk staan aan de hoeveelheid die Amerikanen in zo'n tweeënhalve week kijken. Van de pakweg dertig dagen in een maand spenderen Amerikanen er zo'n zes voor de buis, hoewel er ook onderzoeken zijn die stellen dat het daadwerkelijke aantal uren per dag dichter bij drie uur ligt dan de vijf.

Dit verschil kan verklaard worden door de manier waarop de data verzameld is. Het onderzoek dat met de hogere cijfers kwam, baseerde haar conclusies op data die verzameld is door de televisietoestellen van mensen, terwijl het andere onderzoek vragenlijsten over de manier waarop mensen hun tijd spenderen heeft gebruikt.

Het is bij vragenlijstonderzoek altijd nog maar de vraag of mensen wel eerlijk zijn geweest. Aangezien veel tv kijken geassocieerd wordt met luiheid, zou het weleens zo kunnen zijn dat de respondenten meer tijd voor de buis doorbrengen dan ze toegaven.

Natuurlijk is enkel vragen naar de hoeveelheid tijd die mensen doorbrengen voor de televisie niet bepaald representatief voor de hoeveelheid tijd die ze spenderen met het kijken naar dingen als tv-series. Een steeds groter deel van het entertainment dat we kijken bevindt zich op het internet, en wordt gekeken via streaming-services als Netflix, Hulu en HBO Go. De populaire term binge-watching is ook pas in opkomst gekomen sinds streaming bestaan, aangezien je nu alle afleveringen van een serie in één keer kan kijken.

Volgens een vragenlijstonderzoek van Deloitte doet 68 procent van de Amerikanen wel eens aan binge-watching – meer dan drie afleveringen van een serie achter elkaar kijken. Van deze mensen gaf 31 procent aan dit minstens één keer per week te doen.

Binge-watching heeft niet alleen invloed op de manier waarop we een serie tot ons nemen, maar ook op de manier waarop schrijvers en producenten series maken. In plaats van cliffhangers aan het einde van de aflevering om kijkers volgende week weer te laten willen kijken, ligt de focus nu steeds meer op de spanningsboog van de serie als geheel, zodat je het hele verhaal wilt kennen. Er is meer plot, meer complexiteit, en minder herhaling van informatie.

Hoe leuk binge-watching ook kan zijn, aan einde de enige (en laatste) dag van mijn leven dat ik deze activiteit de hele dag gedaan heb, was ik in een pesthumeur. Al die afleveringen waarin mensen activiteiten ondernamen met hun vrienden, maakten dat ik me eenzaam en geïsoleerd was gaan voelen.

Toch was de meest sterke emotie die ik voelde onverschilligheid. Tegen het einde van de middag konden zelfs de meest grappige momenten me niet meer laten lachen; ik voelde letterlijk niets meer. Escapisme is leuk op zijn tijd, maar ik kan me voorstellen dat het door kan slaan in een onaangename gewoonte, misschien zelfs een verslaving. Er worden ten slotte zo ongelooflijk veel series gemaakt – zo veel goede series ook – dat het nooit ten einde hoeft te komen.

De mensen die ik voor dit artikel heb gevraagd naar hun binge-watching, gaven aan het regelmatig te doen, ondanks het feit dat ze het niet per se als een aangename manier zagen om hun vrije tijd door te brengen. Sommigen gaven ook aan het te gebruiken als een manier om met stress, verveling of andere negatieve emoties om te gaan.

Deze specifieke motivatie achter binge-watchen is interessant in het kader van een onderzoek uit 2011 door de Amerikaanse National Sleep Foundation. Hieruit bleek namelijk dat zestig procent van de Amerikanen bijna elke nacht voor het slapengaan tv kijkt. Het lijkt waarschijnlijk dat ze dit (mede) doen om te ontspannen en al het gedoe van de dag te vergeten, zodat ze met minder stress hun bed in gaan.

Het is dus niet zo gek dat mensen zoveel televisie kijken, lineair of online. En dankzij binge-watching wordt het ook steeds aantrekkelijker om lang achter elkaar te kijken – en wordt het moeilijker om te stoppen.

Ik gok dan ook dat het niet lang zal duren voor het volgende record gebroken wordt.