FYI.

This story is over 5 years old.

nieuws

Er duiken foto’s op van paspoorten uit ‘De Islamitische Staat’

De paspoorten van de Islamitische Staat zijn de laatste zet in een uitgebreide marketingcampagne.

Er zijn online steeds vaker foto’s te vinden van paspoorten die - naar verluid - worden uitgegeven door de Islamitische Staat. Eén versie is vormgegeven in donkergroen leer met daarop de tekst “Staat van de Islamitische Kalifaat” in het Arabisch. Onderaan staat: “Als de eigenaar van dit paspoort iets wordt aangedaan, zetten wij legers in om hem te helpen.”

De andere is een nogal geïmproviseerd uitziende, zwarte, zelfgeprinte versie in een plastic hoesje.

Advertentie

De Islamitische Staat wil graag gezien worden als een legitieme staat met alles erop en eraan. Paspoorten horen daar natuurlijk bij. De Zweedse onderzoeker Magnus Ranstorp noemde het vorige week op zijn Twitter account een vorm van ”psychologische oorlogsvoering”.

Het is nog wel de vraag in hoeverre de documenten echt zijn. De Britse nieuwssite i100 liet de foto zien aan Shiraz Maher, expert van het Londense King’s College. Volgens Maher gaat het hier om een hoax: “Als ISIS echt paspoorten uit zouden geven, dan zou er om te beginnen geen The Islamic State of Al Khilaf in het Engels op staan. Bovendien is een paspoort uiteindelijk een reisdocument. En aangezien er geen enkel land is dat de Islamitische Staat erkent als soevereine staat is het compleet nutteloos.”

Ranstorp vertelde VICE News vanuit zijn kantoor in Zweden dat hij het plaatje op een Scandinavische website vond, die gepubliceerd wordt door supporters van de Islamitische Staat, maar hij kon zich niet herinneren welke site dat precies was.

“Ik weet niet of het echt is” zei hij. “Ik kan dat niet verifieren aan de hand van dat plaatje. Ik weet alleen dat het kwam van iemand die banden heeft met ISIS.”

Ranstorp zei dat hij nooit heeft willen claimen dat de paspoorten echt zijn. Hij wilde er alleen op wijzen hoe de Islamitische Staat verschillende strategieën en symboliek gebruikt om legitiem te lijken.

“Er zijn veel manieren waarop ze proberen zichzelf de illusie van een staat mee te geven” zei hij. “Of dat nou echt of denkbeeldig is, is niet echt van belang. Het probleem is dat ze proberen zichzelf als een staat te profileren.”

Advertentie

Zijn bijschrift “illusie van een Kalifaat" en “onderdeel van een psychologische oorlog” was bedoeld om dit over te brengen. Academische subtiliteit was ver te zoeken op Twitter en binnen andere media.

Of de paspoorten nou daadwerkelijk zijn uitgegeven door de Islamitische Staat, of gewoon een uitgebreide hoax zijn door iemand met een Twitter account en te veel tijd, maakt niet veel uit. Als paspoort zijn deze documenten niet meer waard dan het papier waarop ze geprint zijn.

Als het paspoort “echt” is, is het onderdeel van de continue inspanningen van de Islamitische Staat om een “illusie van een staat”, zoals Ranstorp het omschrijft, op te bouwen. Daarmee is het onderdeel van het wereldwijde merk dat de Islamitische Staat probeert op te zetten.

Neem de branding van IS in het algemeen. De Washington Post  schreef daarover: “De Islamitische Staat ziet er als 'merk' eigenlijk best gedegen en verontrustend werelds uit.” De herkenbare zwart/witte vlag hangt al uit in Groot Brittanie, Duitsland, Nederland en andere plekken buiten de huidige “grenzen” van het Kalifaat. Islamitische Staat hoodies en t-shirts kunnen online worden besteld via diverse winkels. Binnenkort zullen vast de eerste mokken, petten en sleutelhangers opduiken.

Maar de branding strategieën zijn behoorlijk modern. De IS produceert alles van DVD’s tot Podcasts zelf en heeft een eigen Twitter app. Deze app tweet onder jouw naam over ontwikkelingen in het kalifaat.

Het is het merk dat mensen van over de hele wereld werft en dat de Islamitische Staat financiert, dus bouwen de IS en zijn leden er actief aan. Het enige dat ze vanuit branding-oogpunt te verwijten valt is de naamswisseling. Nog altijd moet elke journalist ‘voorheen ISIS’ melden in ieder stuk over de Islamitische Staat. Een naamverandering halverwege een 'project' is een doodzonde voor elke marketeer.

De paspoorten zijn gewoon de laatste zet in dit uitgebreide marketingplan, of ze nou erkend worden of niet.