Het milieu speelt voor het eerst een hoofdrol bij de Amerikaanse verkiezingen

Toen Obama in 2012 bezig was met zijn herverkiezing, hoefde hij vrijwel nooit iets te zeggen over het milieu. Zoals traditioneel het geval is bij Amerikaanse verkiezingen, gaat het over de economie, banen en of God nou wel of niet van wapens, abortus en het homohuwelijk houdt. In de drie debatten die hij met de toenmalige Republikeinse kandidaat Mitt Romney hield, zat niet één vraag over klimaatverandering.

Volgende week zijn er verkiezingen in de Verenigde Staten, de midterms. Die worden vaak genegeerd in binnen- en buitenland, en dat komt alleen maar omdat er geen president wordt gekozen. Want er zijn tienduizenden kandidaten verkiesbaar. Voor het hele Huis van Afgevaardigden, een derde van de Senaat, tal van gouverneurs van de staten, de bestuurders van die staten, plus burgemeesters, lokale bestuurders, schoolbesturen, en dan valt er ook nog te kiezen over een eindeloze lijst van referenda. Traditioneel gezien verliest de partij die de president in het Witte Huis heeft zitten, dus het wordt waarschijnlijk een bloedbad voor de democraten.

Het is opmerkelijk dat het milieu deze verkiezingen een hoofdrol heeft gekregen. Er zijn Republikeinen die in spotjes laten zien hoe groen ze wel niet zijn, kleine dorpjes houden referenda over het boren naar schaliegas, en actiegroepen pompen miljoenen in pro-milieuspotjes om kiezers te winnen. Er zijn meerdere races waarbij klimaatverandering en lokale groene issues de doorslag kunnen geven.

En dus zijn er spotjes als deze:

"What's a Republican like me doing at a wind farm?" Een goeie vraag van Republikein Cory Gardner in Colorado.

Cory Gardner is een Republikein en probeert senator te worden voor Colorado, een nogal eigenzinnige staat die niet heel makkelijk te vatten is in traditionele labels als links of rechts. "Laat ons met rust", zou misschien een goed motto zijn. Gardner weet dat veel van zijn kiezers grote fans zijn van de natuur - ook de conservatieve christenen die zijn traditionele achterban vormen. Jagen, wintersporten, naar de kerk gaan, wiet roken, en goed voor het milieu zorgen sluiten elkaar niet uit in Colorado. Gardner weet dus dat hij zichzelf zo groen mogelijk moet profileren. Zijn spotje heeft de hoogste productiewaarde van alle groene spotjes.

Ook in Florida speelt de groene zaak een rol - 71 procent van de kiezers daar maakt zich zorgen over het klimaat. Florida is eigenlijk twee staten in één: in het noorden is het onderdeel van het ultra-conservatieve zuiden, maar hoe dichter je bij Miami komt hoe linkser, groener en gayer het wordt. Toevallig ligt dat gebied - net als Nederland - voor een groot gedeelte onder de zeespiegel en daarom is klimaatverandering ook daar nogal een belangrijk onderwerp.

Ook voor de de latinogemeenschap, die het milieu als één van de belangrijkste issues noemt en een gewilde kiezersgroep is. "Als we geen parken of meren hadden gehad als kinderen, hadden we nergens heengekund," zegt Leo Murrieta - die werkt voor een organisatie die latino's naar de stembus probeert te krijgen - tegen Al Jazeera. "Wij hadden geen geld om naar Disneyland te gaan, dus we reden altijd naar het park of naar een meertje toe als uitstapje."

Het lijkt alsof dit filmpje uit Florida betaald is door een kandidaat, maar de groep die erachter zit is het geesteskind van een multimiljonair met een groen hart

Het zijn niet alleen de groenste midtermverkiezingen ooit, het zijn ook de allerduurste. Activistische groepen mogen nu al een aantal jaar onbeperkt geld ontvangen en uitgeven zonder dat ze hoeven te verklaren waar dat geld vandaan komt. Multimiljonair Tom Steyer maakt graag gebruik van deze geldorgie, en is op die manier de grootste donor van deze verkiezingen (die er openlijk voor uit komt). Hij heeft - ondanks een verleden in de olie-industrie - ongeveer 58 miljoen dollar gepompt in spotjes die klimaatverandering en het milieu op de agenda zetten, zoals het spotje hierboven.

Andere milieugroepen - die jarenlang klaagden over de invloed van het grote geld op verkiezingen - zijn nu zo geïnspireerd door Steyers macht, dat ook zij miljoenen hebben opgehaald voor de groene zaak. De teller staat op 85 miljoen dollar. Dat is allemaal om ervoor te zorgen dat Amerikanen op 4 november stemmen voor een kandidaat die de toekomst van de planeet net zo belangrijk vindt als het werkeloosheidscijfer.

Don't kill solar. It's not the American way, it's not the conservative way

In sommige provinciestadjes zijn er referenda om het boren naar schaliegas volledig te verbannen uit de gemeentes. En dan gaat het niet om hippiedorpjes in de bergen boven San Francisco, maar om gemeenschapjes midden in het oliegebied van Noord-Texas.

Op tal van plaatsen worden Amerikaanse kiezers gedwongen om na te denken over het milieu. Er is een referendum over waterkwaliteit in Californië, en de nieuwe klimaatmaatregelen van Obama staan in tal van staten bovenaan de lijst van discussiepunten. De ultra-conservatieve Tea Party ziet in zonnepanelen een manier om als burger onafhankelijkheid te claimen.

Maar gaat groen volgende week dan ook winnen? Zo'n vaart zal het niet overal lopen. In de meeste staten zullen olie, gas, teer, gif, en kolen de verkiezingen gewoon makkelijk winnen. Maar bij eerdere verkiezingen werd er uberhaupt niet gesproken over het onderwerp, laat staan dat kandidaten er stemmen mee probeerden te winnen. Je kan zeker zijn van één ding: bij de presidentsverkiezingen van 2016 zal - voor het eerst - het milieu wel een onderwerp van gesprek zijn.

Volg Thijs op Twitter.